இந்திய அரசியலமைப்பின் முதன்மை வடிவமைப்பாளர் டாக்டர் பி.ஆர். அம்பேத்கர், அவருடைய வாழ்நாளில் காங்கிரஸ் கட்சியால் தொடர்ந்து புறக்கணிக்கப்பட்டார். அவரின் அரசியல் எண்ணங்கள், சமூக சீர்திருத்தக் கொள்கைகள் அனைத்தும் அச்சமூட்டக் கூடியவை என்றபடி காங்கிரஸால் கண்டுகொள்ளப்படவில்லை. 1930-ஆம் ஆண்டில் வட்டமேசை மாநாட்டில் தலித்துகளுக்காக பிரதிநிதித்துவம் கோரியபோது கூட காங்கிரஸ் எதிர்த்தது. அதே கட்சி இன்று அவரை அரசியலமைப்பின் அடையாளமாக கொண்டாடுவதை பலரும் போலியான காட்சியாகவே பார்க்கின்றனர்.
அம்பேத்கரை அரசியல் மேடையிலிருந்து ஒதுக்கும் முயற்சிகளில் நேருவும், காங்கிரசும் நேரடியாக ஈடுபட்டனர். சட்டமன்றத்திற்குள் நுழைவதற்கே வங்காளம் மற்றும் முஸ்லீம் லீக் ஆதரவு தேவைப்பட்ட நிலையில், அவரை பாம்பே மாநிலத்திலிருந்து தேர்தலில் காங்கிரஸ் தோற்கடிக்க முயன்றது. சட்ட மசோதா மூலம் பெண்களுக்கு உரிமை வழங்க நினைத்த போது கூட ஆதரவு தர மறுத்த காங்கிரஸ், அம்பேத்கரை விலகச் செய்தது. அவரது இறப்புக்குப் பிறகு கூட அரசு மரியாதை வழங்கப்படாமல், பொதுமக்களின் போராட்டத்தில்தான் அவரது உருவம் நாடாளுமன்றத்தில் வைக்கப்பட்டது.
1975-ல் காங்கிரஸ் தலைமையிலான அரசு அமல்படுத்திய நெருக்கடி நிலை இந்திய ஜனநாயகத்திற்கு ஒரு கறுப்புப் பக்கமாகும். அடிப்படை உரிமைகள் ஒழிக்கப்பட்டு, நீதித்துறைக்கு கட்டுப்பாடுகள் விதிக்கப்பட்டன. பத்திரிகைகள் தணிக்கை செய்யப்பட்டு, அரசியல் எதிரிகளைக் கைது செய்தது. ஏழை மக்களுக்கு கட்டாய கருத்தடை போன்ற நடவடிக்கைகள் எடுத்தன. 42வது அரசியலமைப்பு திருத்தம் அரசியலமைப்பின் இயல்பை மாற்றியதோடு, பொதுமக்களின் கருத்து கேட்காமலும் மேற்கொள்ளப்பட்டது.
இன்றைய நிலையில் பாரதிய ஜனதா கட்சி அம்பேத்கரின் கொள்கைகளை நடைமுறைப்படுத்தும் முயற்சிகளில் தீவிரமாக செயல்படுகிறது. டெல்லியில் அம்பேத்கர் சர்வதேச மையம், அரசியலமைப்பு தினம் கொண்டாடப்படும் விதம் மற்றும் சமூக நீதிக்கான பல திட்டங்கள்—இவை அவரது பாரம்பரியத்தை மதிப்பிக்கும் அடையாளமாக கருதப்படுகின்றன. இதனுடன் விளிம்பு சமூகங்களை உயர்த்தும் வகையில் குடியரசுத் தலைவர் பதவிக்குத் தேர்ந்தெடுக்கப்பட்ட ராம்நாத் கோவிந்த் உள்ளிட்ட தலைவர்கள் வழிகாட்டுதலாக உள்ளனர்.
